Deprem sonrası psikolojik tepkiler arasında kaygı, korku, şok, depresyon, öfke, utanç, çaresizlik ve suçluluk hisleri yer alabilir. Deprem sonrası oluşabilecek psikolojik etkiler arasında şunlar olabilir:
- Stres bozukluğu: Deprem sonrası yaşanan stres, bazı insanlarda stres bozukluğu olarak adlandırılan bir duruma neden olabilir. Bu durum, tekrarlayan kabuslar, uykusuzluk, sinirlilik, anksiyete, panik atak ve depresyon gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB): Deprem, insanlar için ciddi bir travma kaynağı olabilir. Bu nedenle, bazı insanlar deprem sonrası travma sonrası stres bozukluğu yaşayabilir. Bu durumda, kişiler tekrarlayan hatıralar, kabuslar, kaygı, sinirlilik ve duygu durum bozuklukları yaşayabilirler.
- Depresyon: Deprem sonrası depresyon, kişilerin yaşamlarında önemli bir kayıp veya stresle ilişkilendirilir. Deprem sonrası depresyon, uyku bozukluğu, kaygı, umutsuzluk, yorgunluk, iştah kaybı veya aşırı yeme, kendine zarar verme düşünceleri veya intihar girişimleri gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
- Suçluluk: Deprem sonrası yaşanan kayıplar veya yaralanmalar, bazı insanlarda suçluluk hissi yaratabilir. Kişiler kendilerini, yaşanan olaylarda bir şekilde suçlu hissedebilirler ve bu da depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik sorunlarla sonuçlanabilir.
- Kaygı: Deprem sonrası kaygı, kişilerin yaşadıkları olayın bir benzerinin tekrar olacağından endişe duymalarıdır. Bu endişe, kişilerin normal aktivitelerinden uzaklaşmasına ve hatta evlerinden çıkmamalarına neden olabilir.
Deprem Sonrasında Kayıplar Yaşayan Kişiler İçin Öneriler
- Güvende olduğunuzdan emin olun: Deprem sonrasında kendinizi güvende hissetmek için ilk öncelikle can güvenliğinizi sağlamalısınız. Çevrenizde tehlike arz eden herhangi bir yapı, duvar veya diğer eşyaların altına girmeyin ve mümkünse açık alanda bulunun.
- Yakınlarınızın durumunu öğrenin: Eğer kayıplar yaşadıysanız, öncelikle yakınlarınızın durumunu öğrenmek için gerekli adımları atmalısınız. Bu amaçla, yakınlarınızı arayarak veya sosyal medya üzerinden mesaj yoluyla ulaşabilirsiniz. Ayrıca, hastaneleri, sağlık merkezlerini veya yardım merkezlerini ziyaret ederek de yakınlarınızın durumunu öğrenebilirsiniz.
- Yardım alın: Deprem sonrası yaşanan kayıpların üstesinden gelmek için yardım almak oldukça önemlidir. Bu amaçla, yetkili ve ilgili kişilere başvurabilirsiniz.
- Kendinize zaman tanıyın: Deprem sonrası yaşanan kayıpların üstesinden gelmek kolay değildir ve zaman alır. Kendinize zaman tanıyın ve duygularınızı ifade etmek için uygun bir yol bulun. Ayrıca, psikolojik destek alarak da kayıplarınızla başa çıkmaya yardımcı olabilirsiniz.
- Sağlığınızı koruyun: Deprem sonrası yaşanan kayıpların üstesinden gelmek için sağlıklı kalmak oldukça önemlidir. Kendinizi yeterince beslemeli, yeterince uyumalı ve egzersiz yapmalısınız. Ayrıca, depresyon, anksiyete veya diğer psikolojik sorunlarla başa çıkmak için uygun tedaviler almalısınız.
